ILK_UCAK

SİVRİHİSAR'LA İLGİLİ MAKALELER-DENEMELER-ANILAR

SİVRİHİSARIN GURURU

Olay şöyle gelişmişti: Ahmet Atuk ve Burhanettin Şenli ile birlikte belgesel çalışmalarını yaparken, Atatürk’ün özel not defterine kendi el yazısı ile şöyle bir not düştüğünü gördük: “Sivrihisar’dan tayyare bedeline verilmek üzere Osmanlı Bankası’na 4 bin lira çeki Eskişehir Mebusu Mehmet Efendi’dedir. (Fevzi Paşa’ya verilecektir.)”

Kurtuluş Savaşı dönemi. Tüm Anadolu gibi Sivrihisar da yokluk ve Yunan işgalinin altında ezilmiş... Buna rağmen o günkü Sivrihisarlılar orduya uçak alımı için dört bin lira toplayıp Ankara’ya gönderiyorlar. Büyük bir olay... Sivrihisarlıların ne kadar fedakar ve Kuvayi Milliye’nin destekçisi olduğunun göstergesi...

Bilahare anılarını yayınlayan Sovyet Diplomat S. İ. Aralov da şunları anlatıyordu: “27 Mart 1922 sabah özel bir vagonla Biçer İstasyonu’na hareket ettik. Biçer’den Sivrihisar’a otomobille gittik. Sivrihisar kasabası, Milli Kurtuluş Savaşı’nda hizmetleri dokunmuştur. Halkın topladığı para ile bir uçak satın alınmış, cepheye gönderilmiştir. Kasabayı ziyaretimiz sırasında uçak, Kasaba’nın göklerinde uçmakta idi.

Tahsin Özalp de 1960’da yayınlanan “Sivrihisar Tarihi” adlı kitabında şöyle der: “1335 Senesi sonunda ilk tayyareyi Sivrihisar almış, orduya ihdas etmek şerefini kazanmıştır”

Evet, Kurtuluş Savaşı’nda halkın orduya ilk uçağı alma şerefi Sivrihisar’ındır. Bu büyük olay her nedense zaman içerisinde unutulmuş, yeni nesillere intikal edememiş, onlara bu gururu taşıma fırsatı verilmemiştir.

Olayı yeniden günyüzüne çıkardığımızda ise, zaten Belediye Başkanı Sayın Yaşar Yurtdaş ve birkaç Sivrihisarlı’nın dışında heyecan duyan, yardımcı olan da çıkmadı. Hele bizi üzen, Vakıf ve Dernekler’in aldırışsız kalmaları oldu. Başkan Yurtdaş’ın uçağı, en azından modelini bulabilmek için yoğun gayret ve çalışmaları oldu. Bir türlü sonuca varamıyordu. Halbuki Başkan, en azından benzerini yaptırıp, Dörtyol’a dikecekti.

Sonunda aklımıza gelen Turgut Özakman oldu. “Çılgın Türk” Pazartesi günü Eskişehir’de idi. Kendisinde bu konuda belge ve bilgi olabilirdi. Nitekim yanılmadığımızı anladık. Sayın Özakman bunu da biliyordu. Tereddütsüz, “Çift kanatlı, Fransız yapımı Bregue 14-2B marka uçak dedi.” Bulup başarmanın sevincini yaşadık...

Belge tesbiti yine Ahmet Atuk’a düşüyordu. “Havacılık Tarihinde Türkler’ adlı eserin ikinci cildinde bu uçakların l921’de İtalyanlar’dan Adana’da silahsız olarak teslim alındığı, Konya’ya getirilerek makineli tüfek monte edildiği anlatılıyordu. Fotoğrafı da vardı.

Bu uçağın benzeri Anadolu Üniversitesi’nde fevkalade yapılır.

Ey Sivrihisarlılar, lütfen Başkan’ı yalnız bırakmayın. Bir an önce Sivrihisar’a dikelim ve hepberaber gururunu yaşayıp, yeni nesillere de intikal ettirelim..

Not: Bu uçakları kullanan Halim Canko’nun mezarı Eskişehir Şehitliğindedir.

Şener Yılmaz Sakarya Gazetesi , Eskisehir, 2005